Samen actief worden/gemeenschap
Iedereen doet er toe op zijn manier en hoort erbij- Ritme en gewoonten
- Persoonlijke sfeer en eigen sociaal netwerk
- Samen zorgen
- Samen leren en werken
- Ieder kan iets betekenen voor een ander
- Bevorderen eigen regie
- Culturele activiteiten en kunst
- Geborgenheid
Gelijkwaardigheid
Dit alleen werkt genezend
als in de spiegel van ieder mens,
de gehele gemeenschap ontstaat
en als in de gemeenschap leeft,
de kracht van ieder individu.
Rudolf Steiner
Inleiding
In de vorige hoofdstukken hebben we gekeken naar het ontdekken van heel de mens en het aangaan van verbinding en ontmoeting met deze mens. Samen actief bezig zijn werkt versterkend in de verbinding én verbinding ontstaat vaak juist als je samen actief bent. Dit hoofdstuk gaat over het samen actief worden. In het samen actief worden staat de kernwaarde gelijkwaardigheid centraal. Ieder persoon levert zijn eigen unieke bijdrage. Ieder mens heeft zijn mogelijkheden.
Gelijkwaardigheid
We zijn als mens gelijkwaardig. Dat betekent dat de ene persoon niet beter is of hoger staat dan de andere persoon. We zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig. Echt gelijkwaardig zijn is niet vanzelfsprekend. Het gevoel van gelijkwaardigheid kan versterkt worden door het besef dat de ander ook een uniek individu is met een lichaam, ziel en geest.
Samen actief zijn doe je op veel manieren
Samen de huiselijke omgeving verzorgen door de vaatwasser in te ruimen. Samen aan het werk in de tuin en de wortelen oogsten. Actief bezig zijn in het culturele leven in de gemeenschap of de samenleving door toneelspelen. Er zijn heel veel mogelijkheden om samen actief bezig te zijn. Sommige cliënten hebben jouw gerichte aanbod van een activiteit nodig om actief te worden. Zonder dit valt hun bezig zijn stil en ontstaat voor hen een ‘leeg moment’ dat spanning kan geven. Andere personen hebben genoeg aan jouw aanwezigheid. Dit kan ook verschillen per situatie. Een aantal bewoners kunnen veel zelfstandig en ervaren steun als je interesse hebt en vraagt wat ze bezighoudt. De algemene deler is dat actief bezig zijn betekenis en inhoud geeft aan iemands leven.
Zijn jouw cliënten actief bezig? Wanneer bied jij ze een activiteit aan? Wanneer is jouw aanwezigheid al voldoende om actief bezig te zijn?
Kinderen en jeugd gaan naar school
Ieder kind, wat de beperking ook is, wil leren. In de antroposofie noemen we daarom graag alle activiteiten voor kinderen vanaf 4 jaar onderwijs. Dus dan gaan alle kinderen naar ‘school’. Sommige kinderen gaan naar de algemene basisschool met een rugzakje. Anderen gaan naar speciale vormen van onderwijs of naar een kinderdagcentrum. Een kinderdagcentrum biedt gespecialiseerde begeleiding, dagopvang, ondersteuning thuis of op school en behandeling voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking of ontwikkelingsstoornis. Ook in dit kinderdagcentrum spreken we van klassen en is alle aandacht gericht op het spelen en leren. Alles is erop gericht om de ontwikkeling te bevorderen.
Een kinderdagcentrum biedt jonge kinderen het gewone huiselijke leven en een gezond ritme. Er wordt rekening gehouden met de extra kwetsbaarheid en openheid van het jonge kind met ontwikkelingsproblemen. Er is aandacht voor de kwaliteit van de prikkels en er wordt bewust veel aandacht besteed aan het creëren van een helende omgeving. Het schoolse leren vanaf ongeveer 6 jaar krijgt ook een ander karakter. Het is dan voor ieder kind naast spelen ook oefenen en waar mogelijk leren schrijven, lezen en rekenen.
Voorbeeld: Marita
Marita is bijna twee jaar oud. Ze heeft een hersenbeschadiging waardoor ze meervoudig gehandicapt is. Marita kan haar hoofd nog niet uit zichzelf oprichten of gaan zitten of staan. Ze is vriendelijk en lacht veel en maakt graag contact met ieder die naar haar toe komt. Marita speelt met belletjes die om haar polsjes of voetjes gebonden zijn, daar geniet ze van. Ze is snel vermoeid en heeft door de dag heen veel epileptische absences. Een groot probleem is de voeding en daarmee de groei. Marita eet moeilijk, omdat ze niet goed kan slikken en ze heeft veel last van obstipatie. Als Marita in het kinderdagcentrum aankomt, worden eerst haar voetjes en beentjes gemasseerd met verwarmende olie. Dit heeft zichtbaar effect. Ze voelt zich daarna duidelijk behaaglijker. Dit zijn voorwaarden voor haar om samen actief te kunnen worden.
Waar gaat jouw kind naartoe overdag? Wat heeft jouw kind nodig om zich daar verder te ontwikkelen?
Werk en school zijn niet voor iedereen vanzelfsprekend. Zeker als er sprake is van moeilijke problematiek vraagt het veel creativiteit en vakkennis om dit te realiseren. Binnen de
antroposofische zorg proberen we dit voor iedereen zo goed mogelijk te doen.
Betekenisvol werk voor de volwassen mens
In de sociaal therapie (dat is de antroposofische zorg voor de volwassen mens met een beperking) is het werk één van de pijlers. De werkplaatsen van de zorgorganisatie heten formeel dagbesteding, maar we hechten eraan dat het écht werk is en zo benoemen we dit ook. Eenieder kan een bijdrage leveren in een van de vele werkprocessen. We helpen elkaar en vullen elkaar aan. In de werkplaats is naast kennis van zorg ook vakkennis aanwezig. De boer, de tuinder, de houtbewerker, de wever, de kok en andere vaklieden zijn voorbeelden voor onze cliënten.
In het werk zijn ‘cliënten’ onze collega’s. Zo noemen we ze ook. Sommige personen werken er al zo lang en beheersen de kneepjes van het vak. Iedereen draagt werkkleding. In de keuken heeft iedereen een kokspak aan; op de boerderij een overall. Dat zijn details die ertoe doen. Het zijn deze kleine dingen waardoor je werk echt tot een beroep wordt en waardoor je een werkhouding krijgt. Er wordt wat van je verwacht! Ieder heeft zijn eigen talent. Het is de kunst om te ontdekken wat de ander kan bijdragen en in welk werk deze persoon zich verder kan ontwikkelen.
Waar werkt jouw cliënt? Kan hij zijn talenten ontwikkelen? Heeft hij het naar zijn zin op zijn werk?
Als je samenwerkt met mensen met een moeilijke zorgvraag dan is juist de invulling van een zinvolle dag belangrijk. Het geeft de mogelijkheid om stappen te zetten en vastlopen te voorkomen. Het dagelijks werk is daarvoor een mooie ingang die hierin helpt op een natuurlijke manier. Ook bij personen met psychiatrische problematiek is het werken juist gezondmakend. Je richt je niet alleen op iemands problemen, maar zoekt samen naar zijn mogelijkheden. Je geeft de persoon een situatie waarin hij zich kan en mag ontwikkelen.
Samen actief in huis
De bewoner is naast de werkplaats of de school ook actief in zijn huiselijke omgeving. Ook deze verzorgt hij. Soms is dat zelfstandig en kijk je met hem mee. Vaak is dit samen met andere huisgenoten en leeft hij in een huisgemeenschap. In en om het huis is er veel te doen. Samen zorg je ervoor dat het een fijne en prettige woonomgeving is die verzorgd wordt.
Voor de methodische stappen van 'Samen actief worden' klik je door naar methode
Hoe betrek jij de bewoners bij de verzorging van de huiselijke omgeving? Welke gewoonten en afspraken heb je? Doet iedereen op zijn manier hieraan mee; voelt ieder zich betrokken?